شرکت دیپ سیک مشکل موثر بر مدل استدلالی هوش مصنوعی خود را برطرف کرد
شرکت چینی دیپ‌سیک با رفع اختلال فنی موقت در مدل استدلالی هوش مصنوعی R1 خود، بار دیگر توانایی‌های فنی خود در حوزه هوش مصنوعی پیشرفته را به نمایش گذاشت. این مدل که به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های استدلالی جهان شناخته می‌شود، طی حادثه‌ای در ۱۰ مارس ۲۰۲۵ برای مدت کوتاهی با اختلال در سرویس‌های API و چت تحت وب مواجه شد. این رویداد در حالی رخ داد که R1 به تازگی به دلیل عملکرد برتر در حل مسائل پیچیده ریاضی، برنامه‌نویسی و علوم پایه، توجه جهانیان را به خود جلب کرده بود.
مدل R1 بر پایه معماری Mixture of Experts (MoE) با ۶۷۱ میلیارد پارامتر ساخته شده که تنها ۳۷ میلیارد از آنها در هر استنتاج فعال می‌شوند. این طراحی منحصر به فرد امکان پردازش موازی داده‌ها را فراهم می‌آورد و مصرف منابع محاسباتی را تا ۵۰ درصد نسبت به مدل‌های رقیب کاهش می‌دهد. هسته اصلی نوآوری این مدل، استفاده از روش Group Relative Policy Optimization (GRPO) است که امکان خوداصلاحی و استدلال گام به گام را بدون نیاز به داده‌های از پیش برچسب‌زده شده فراهم می‌کند.
این سیستم با بهره‌گیری از پنجره متنی ۱۲۸ هزار توکنی، قادر به پردازش اسناد طولانی و حل مسائل چندمرحله‌ای است. روش تقطیر مدل نیز یکی از نقاط قوت دیپ‌سیک محسوب می‌شود که با انتقال دانش مدل اصلی به معماری‌های کوچکتر، امکان استفاده از قابلیت‌های پیشرفته را حتی روی دستگاه‌های کم‌توان فراهم می‌کند.
در تاریخ ۱۰ مارس ۲۰۲۵، کاربران در سراسر جهان با اختلال در دسترسی به سرویس‌های مبتنی بر R1 مواجه شدند. این مشکل که ناشی از خطایی در لایه‌های پردازش توزیع‌شده مدل بود، موجب از کار افتادن موقت API و رابط چت تحت وب شد. تیم فنی دیپ‌سیک در کمتر از ۴ ساعت با به‌روزرسانی الگوریتم‌های توزیع بار و بهینه‌سازی کدهای زیرساختی، مشکل را به طور کامل برطرف کرد.
بر اساس گزارشات داخلی، این حادثه به دلیل افزایش ناگهانی ترافیک کاربران پس از ادغام R1 با پلتفرم‌های آموزشی چندملیتی رخ داد. دیپ‌سیک در بیانیه رسمی خود تأکید کرد که هیچ گونه نقض امنیتی یا از دست رفتن داده‌ای در این حادثه اتفاق نیفتاده است.
اگرچه این اختلال موقت تأثیر محسوسی بر ارزش سهام دیپ‌سیک نداشت، اما باعث تشدید نوسانات در بازار فناوری جهانی شد. شرکت انویدیا که تأمین‌کننده اصلی پردازنده‌های مورد استفاده دیپ‌سیک است، این مدل را “پیشرفتی عالی در هوش مصنوعی” توصیف کرد. این در حالی است که عرضه R1 پیش‌تر موجب کاهش ۱۷ درصدی ارزش سهام انویدیا در ژانویه ۲۰۲۵ شده بود.
از سوی دیگر، موفقیت دیپ‌سیک در حفظ عملکرد مدل علیرغم تحریم‌های سخت‌افزاری آمریکا، توجه تحلیلگران غربی را به خود جلب کرده است. این شرکت با استفاده از پردازنده‌های انویدیا نسخه چینی (با عملکرد ۵۰ درصدی نمونه‌های اصلی)، اثبات کرده است که محدودیت‌های فناوری نمی‌توانند مانع پیشرفت شرکت‌های نوآور چینی شوند.
دیپ‌سیک با شعار “هوش مصنوعی برای بشریت” به دنبال ایجاد اکوسیستمی باز و مشارکتی در توسعه مدل‌های استدلالی است. انتشار کدهای منبع باز مدل‌های R1-Zero و R1، امکان همکاری جهانی پژوهشگران را فراهم کرده است. این استراتژی نه‌تنها موقعیت چین را در رقابت فناوری جهانی تقویت می‌کند، بلکه الگویی جدید برای توسعه هوش مصنوعی اخلاق‌محور ارائه می‌دهد.
پیش‌بینی می‌شود تا پایان ۲۰۲۶، مدل‌های استدلالی مشابه R1 تا ۴۰ درصد در صنایع پزشکی، هواشناسی و مدیریت شهری ادغام شوند. این تحول می‌تواند بازتعریف رابطه انسان و ماشین در حل مسائل پیچیده علمی را به همراه داشته باشد.
